De recente onthullingen over het RAM-systeem van de Belastingdienst laten zien hoe mismanagement en gebrekkige controle kunnen leiden tot grootschalige privacy-inbreuken en willekeurige risicoselectie. Dit zelfgebouwde systeem gaf medewerkers onbeperkte toegang tot miljoenen belastinggegevens, zonder noemenswaardige beveiliging of toezicht.
Hierdoor konden persoonsgegevens jarenlang zonder verantwoording worden verzameld, gedeeld en gebruikt. De gevolgen? Ondernemers en particulieren werden zonder duidelijke reden onder de loep genomen, en er is geen manier om te achterhalen wie hierdoor benadeeld is. Bron: NRC
De kern van het probleem: geen controle, geen opvolging
Het RAM-systeem combineerde privacygevoelige data zonder goede beveiliging of monitoring. Belastinginspecteurs selecteerden belastingbetalers op basis van willekeurige aannames en vooroordelen. Er was geen controle op wie toegang had, en er werd nauwelijks vastgelegd hoe deze informatie werd gebruikt. Dit leidde tot ernstige misstanden, met als dieptepunt het Toeslagenschandaal.
De belangrijkste lessen?
- Zonder controle is er geen compliance. Wanneer er geen toezicht is op het gebruik van gegevens, ontstaan er risico’s op misbruik.
- Zonder opvolging blijft risicobeheer een papieren werkelijkheid. Wanneer acties niet worden vastgelegd en gecontroleerd, blijft compliance vrijblijvend.
- Zonder interne audits mis je signalen. Structurele controles helpen problemen te ontdekken voordat ze escaleren.
Meer over deze onthulling lees je in het artikel van NRC: https://www.nrc.nl/nieuws/2025/03/12/van-prostituees-tot-belgische-pensionados-in-het-privacyschendende-ram-systeem-van-de-belastingdienst-heerste-de-willekeur-a4886148.
Wat kunnen organisaties hiervan leren?
De kern van dit probleem ligt bij een gebrek aan gestructureerde controlemechanismen. Veel organisaties kampen met soortgelijke risico’s: systemen die ongestructureerd worden gebruikt, onvoldoende interne controle op gegevensverwerking en geen sluitende opvolging van risicoanalyses. Dit kan leiden tot onbewuste non-compliance en verlies van vertrouwen bij klanten en toezichthouders.
Hoe kan een GRC-tool organisaties helpen?
Een goed Governance, Risk en Compliance (GRC)-beleid helpt organisaties grip te krijgen op processen en risico’s. Een GRC-tool, zoals CompliTrack, kan daarbij een cruciale rol spelen door:
- Automatische opvolging van acties
Zorg ervoor dat risico’s niet verdwijnen in de dagelijkse drukte. Terugkerende taken en meldingen houden je organisatie scherp en compliant. - Interne audits en controles
Een GRC-tool helpt je bij het uitvoeren en vastleggen van interne audits, zodat processen continu worden gecontroleerd en verbeterd. - Duidelijke verantwoordelijkheden
Geen onduidelijkheid meer over wie waarvoor verantwoordelijk is. Elke actie en controle krijgt een eigenaar, zodat niets wordt vergeten. - Transparante documentatie
Met een goed GRC-systeem is altijd inzichtelijk welke beslissingen zijn genomen en waarom, zodat audits en inspecties moeiteloos verlopen. Door processen te automatiseren en strikte toegangscontroles in te stellen, wordt het risico op menselijke fouten en datalekken aanzienlijk verkleind.
Voorkom onnodige risico’s in jouw organisatie
Het RAM-schandaal laat zien hoe belangrijk het is om risicomanagement en compliance serieus te nemen. Organisaties die grip hebben op hun processen en data, beschermen niet alleen zichzelf tegen juridische risico’s, maar zorgen ook voor betrouwbaarheid en vertrouwen bij hun klanten en partners.
Wil je weten hoe CompliTrack jouw organisatie kan helpen bij effectief risicomanagement en compliance? Neem contact met ons op via onze contactpagina.