We zaten midden in een goed gesprek met een nieuwe klant. Alles liep soepel, tot hij ineens vroeg: “Even tussendoor, hoe duurzaam zijn jullie eigenlijk?”
De stilte die volgde zei alles. We hadden best wat gedaan: ledverlichting, minder printen, een paar elektrische auto’s. Maar een écht antwoord hadden we niet. Geen beleid, geen cijfers, geen idee of we goed bezig waren of niet.
Op dat moment realiseerden we ons: dit was geen losse vraag uit beleefdheid. Dit was een signaal. Klanten willen weten waar ze aan toe zijn, en duurzaamheid hoort daar tegenwoordig gewoon bij.
Waarom kleine bedrijven deze vraag steeds vaker krijgen
Nog niet zo lang geleden was “duurzaamheid” iets voor grote bedrijven met aparte afdelingen en dikke jaarverslagen. Maar dat beeld klopt niet meer.
Steeds vaker stellen klanten, leveranciers en opdrachtgevers vragen over duurzaamheid. Niet omdat ze ineens allemaal wereldverbeteraars zijn, maar omdat ze dat moeten. Door nieuwe Europese regels, zoals de CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive).
De eerste grote ondernemingen rapporteren al over deze richtlijn (over boekjaar 2024). Voor andere categorieën volgt een gefaseerde invoering, met in 2025 extra verlichting en uitstel aangekondigd. Voor mkb-bedrijven betekent dit vooral één ding: klanten gaan vaker om informatie vragen.
Omdat grote bedrijven voortaan ook hun keten moeten onderbouwen, zullen hun leveranciers – mkb’ers zoals jij – vaker om basisgegevens vragen.
Goed nieuws: er ís een vrijwillige mkb-standaard (VSME) waarmee kleinere bedrijven eenvoudig kunnen rapporteren, en er is een zogenoemde value-chain cap (een praktische grens aan welke data grote bedrijven bij mkb-leveranciers mogen opvragen).
Je hoeft dus geen jaarverslag of certificaat te hebben. Een paar duidelijke basisgegevens en een werkbare werkwijze zijn vaak al genoeg om professioneel over te komen.
Kortom: ook als je zelf niet direct onder de CSRD valt, is het slim om nu al te weten hoe je ervoor staat.
De CSRD in het kort (mkb-versie)
De CSRD draait om transparantie. Bedrijven moeten laten zien welke invloed ze hebben op mens, milieu en maatschappij. Dat gaat verder dan winstcijfers. Het gaat om energieverbruik, afval, uitstoot en arbeidsomstandigheden.
Voor mkb-bedrijven klinkt dat al snel groot en ver weg. Maar in de praktijk gaat het om eenvoudige vragen: Hoeveel energie verbruik je? Waar komt je afval vandaan? Koop je duurzaam in? En hoe zorg je dat je medewerkers veilig en gezond werken?
Wie die informatie op orde heeft, helpt zijn klanten enorm én laat zien dat het bedrijf toekomstgericht werkt.
ISO 14001: de praktische kant van duurzaamheid
Als de CSRD vooral de vraag stelt (“hoe duurzaam ben je?”), dan helpt ISO 14001 je met het antwoord.
ISO 14001 is de internationale standaard voor milieumanagement. Dat klinkt zwaar, mar het is in feite een praktische kapstok om alles at je doet op milieugebied te structureren. Het biedt systeemeisen voor een werkbaar mileumanagementsysteem. Geen prestatiecijfers, geen verplichte certificering, maar een helder raamwerk op grip te krijgen op je milieu-impact.
Het helpt je om te bepalen waar jouw bedrijf invloed heeft: energieverbruik, afval, transport, inkoop, opslag. Vervolgens stel je doelen, koppel je acties en zorg je dat verbeteringen ook echt worden vastgehouden.
Je hoeft geen windmolens op je dak te zetten of een CO2-compensatieprogramma te starten. Voor mkb-bedrijven zit de winst vaak in eenvoudige, haalbare verbeteringen: zuiniger werken, minder verspilling, betere keuzes bij leveranciers en vooral inzicht in wat je doet.
Onze eigen reality check
Na die klantvraag besloten we het niet langer voor ons uit te schuiven. We wilden weten waar we stonden.
We begonnen simpel. Geen dikke rapporten of consultants, maar gewoon een middag inventariseren: hoeveel energie gebruiken we, waar komt ons afval vandaan, wat kunnen we hergebruiken of besparen? En voldoen we eigenlijk aan de milieuregels die voor ons gelden?
Die eerste analyse was confronterend én verhelderend. We zagen dat er best veel goed ging, maar dat het toevallig goed ging. Niet omdat we er bewust beleid op hadden.
Daarna kwam de volgende stap: doelen stellen.
We besloten onder andere 20% minder elektriciteit te verbruiken in een jaar, volledig over te stappen op groene stroom en onze papierstroom te halveren. Niet revolutionair, maar realistisch. En belangrijker: het gaf richting.
De valkuil van losse initiatieven
Veel mkb’ers doen al iets aan duurzaamheid, maar vaak ad hoc. Een paar zonnepanelen hier, een elektrisch busje daar, of minder printen op kantoor. Allemaal goede stappen, maar zonder structuur verdwijnt de aandacht langzaam naar de achtergrond.
De ene medewerker doet er iets mee, de ander niet. En binnen een jaar ben je terug bij af. Daarom helpt ISO 14001 juist: het voorkomt dat duurzaamheid iets vrijblijvends wordt.
Hoe ISO 14001 structuur brengt
ISO 14001 dwingt je om na te denken over vier logische stappen:
- Bepaal waar jouw milieu-impact zit: energie, afval, grondstoffen, transport.
- Ken je verplichtingen: bijvoorbeeld rond afvalverwerking of opslag van gevaarlijke stoffen.
- Kies verbeteringen die bij jouw bedrijf passen: minder verbruik, betere inkoop, bewuster gedrag.
- Evalueer en verbeter continu: blijf meten en stel bij waar nodig.
Een eenvoudig voorbeeld: een middelgroot technisch bedrijf bracht via een risicoanalyse in kaart dat hun verfopslag niet voldeed aan milieueisen. Dankzij die ontdekking voorkwamen ze een boete en konden ze direct verbeteringen doorvoeren.
Een ander bedrijf, actief in de IT, zag via een energieanalyse dat hun volledige omgeving, inclusief testservers, 24/7 draaiden. Alleen al het terugbrengen van het nachtverbruik scheelde ruim €1200 per jaar. Zonder enige investering.
Dat is precies de kracht van een gestructureerde aanpak: je ontdekt wat er echt toe doet.
Een systeem dat wél werkt voor kleine organisaties
De meeste kleine bedrijven hebben geen KAM-afdeling of milieumanager. Daarom moet een systeem vooral eenvoudig en werkbaar zijn.
Wij gebruiken daarvoor CompliTrack, onze eigen tool die helpt om risico’s, audits en acties bij te houden. We voegden er ook onze milieudoelen aan toe. Zo staat alles overzichtelijk bij elkaar, zonder losse Excel-sheets of vergeten mailtjes.
Iedere taak heeft een verantwoordelijke, een deadline en een herinnering. Het klinkt simpel, maar dat is juist precies waarom het werkt. Je hoeft niet méér papierwerk te hebben, je hebt gewoon meer inzicht.
De echte winst
Na een paar maanden merkten we verschil. Niet alleen in cijfers, maar ook in houding. Medewerkers letten beter op kleine dingen: lichten uit, printers uit, minder verspilling. We hadden gesprekken over duurzamer inkopen en over milieueisen bij nieuwe projecten.
Duurzaamheid was geen “project” meer, maar een manier van werken.
En toen diezelfde klant later terugkwam, konden we eindelijk een eerlijk en onderbouwd antwoord geven. Geen verkoopverhaal, maar feiten, doelen en resultaten.
Duurzaamheid zonder certificaat: gewoon beginnen
Veel mkb’ers denken dat ze eerst moeten certificeren, maar dat hoeft niet. Je kunt prima beginnen zonder keurmerk of audit. De kracht zit in bewustwording en structuur, niet in het certificaat aan de muur.
Een goede start maak je met drie eenvoudige vragen:
Waar gebruiken we de meeste energie of grondstoffen? Waar ontstaat de meeste verspilling? En wie kan helpen om dat structureel te verbeteren?
Schrijf de antwoorden op, bespreek ze met je team en zet de eerste acties in gang. Dat kost je hooguit een middag, maar levert waardevolle inzichten op. Vaak al meer dan wat veel grotere organisaties doen.
Conclusie: de klantvraag als kans
Voor mkb’ers is duurzaamheid geen marketingtruc of verplicht nummer. Het is een manier om slimmer te werken, kosten te besparen en aantrekkelijker te worden voor klanten die waarde hechten aan verantwoord ondernemen.
De CSRD en ISO 14001 klinken misschien als “grote thema’s”, maar in de praktijk gaat het gewoon om grip krijgen op wat je doet en laten zien dat je het serieus neemt.
Dus wacht niet tot iemand je die vraag stelt. Zorg dat je het antwoord al klaar hebt. Want vroeg of laat komt die vraag weer voorbij: “Hoe duurzaam zijn jullie eigenlijk?”
En als je dan kunt zeggen: “We weten het, en we werken er elke dag aan om beter te worden,” dan ben je precies op de juiste weg.
Tip: donderdag lees je onze vervolgblog “ISO 14001 en CSRD: wat milieu management betekent voor mkb-bedrijven”. Een praktisch stappenplan vol voorbeelden.
Geef een reactie