Een ISMS (Information Security Management System) opzetten is één ding. Het écht laten werken in de praktijk is een ander verhaal. Misschien herken je het: je hebt beleid opgesteld, risico’s beoordeeld, processen beschreven… maar op de werkvloer gebeurt er weinig mee.
In deze blog laten we zien hoe je voorkomt dat je ISMS een papieren tijger wordt. Je krijgt praktische handvatten om je ISO 27001-processen effectief in te richten.
Waarom een ISMS in de praktijk vaak tekortschiet
Veel organisaties, vooral kleinere bedrijven, starten met een ISMS vanwege ISO 27001-certificering of omdat klanten erom vragen. Maar tijdens de implementatie ontstaan er al snel knelpunten die ervoor zorgen dat het systeem niet van de grond komt. De belangrijkste oorzaken:
Vage beleidsstukken zonder vertaling naar acties
Beleidsteksten zijn vaak te algemeen geformuleerd. Denk aan: “Wij zorgen voor goede informatiebeveiliging.” Maar wat betekent dat concreet voor een medewerker in de praktijk? Zonder duidelijke vertaling naar processen, werkinstructies of controles blijft het bij goede bedoelingen. Het gevolg: medewerkers weten niet wat er van hen verwacht wordt, en auditors zien onvoldoende bewijs van naleving.
Onduidelijk eigenaarschap
Veel maatregelen worden opgenomen in het ISMS, maar zonder dat duidelijk is wie waar verantwoordelijk voor is. Hierdoor verdwijnen acties tussen wal en schip. Als niemand zich eigenaar voelt van een taak, wordt deze meestal niet uitgevoerd. Dat ondermijnt het hele systeem en verhoogt het risico op datalekken of non-compliance.
Te veel focus op documentatie, te weinig op uitvoering
Er is vaak veel tijd gestoken in het ‘op papier’ inrichten van het ISMS, met mooie beleidsdocumenten, risicoanalyses en procedures. Maar in de praktijk blijkt dat niemand deze documenten daadwerkelijk gebruikt. Hierdoor ontstaat een kloof tussen theorie en praktijk, wat leidt tot schijnzekerheid en mogelijke afkeur tijdens een audit.
Voorbeeld uit de praktijk: Beveiligingsmaatregelen die niet landen
Stel: je beleid schrijft voor dat werkplekken vergrendeld moeten worden bij het verlaten van het bureau. In theorie klinkt het logisch. In de praktijk gebeurt het niet, simpelweg omdat medewerkers het vergeten. Zonder bewustwording, ondersteuning of technische maatregelen (zoals automatische vergrendeling) blijft deze maatregel steken in goede bedoelingen.
5 praktische tips voor een succesvolle ISMS implementatie
1. Maak je beleid concreet en meetbaar
Vermijd algemeenheden zoals “ga veilig om met informatie”. Formuleer het meetbaar: “Wachtwoorden worden elke 90 dagen gewijzigd” of “USB-poorten zijn standaard geblokkeerd”.
2. Sluit aan bij bestaande processen
Voeg beveiligingsstappen toe aan workflows die er al zijn. Koppel bijvoorbeeld onboarding aan security-awareness, en gebruik bestaande overlegmomenten voor risico-updates.
3. Wijs eigenaarschap toe
Elke maatregel moet een duidelijke verantwoordelijke hebben. HR voor onboarding, IT voor toegangsbeheer, directie voor het ISMS-beleid. Zo voorkom je dat het blijft liggen.
4. Gebruik ondersteunende tools (zoals CompliTrack)
Een toegankelijke ISMS-tool zoals CompliTrack helpt je om beleid, risico’s, acties en taken te koppelen. Lees bijvoorbeeld de blog Van chaos naar controle voor concrete voorbeelden uit de praktijk.
5. Laat je ISMS evolueren
Een ISMS is geen eindproduct. Het moet mee kunnen bewegen met de organisatie. Geef medewerkers ruimte voor feedback en voer kleine verbeteringen regelmatig door. In de blog ISO 27001 is geen eindpunt lees je hoe dat werkt.
Let op: probeer niet álles in beleid te regelen
Sommige organisaties willen elk detail vastleggen in beleid. Dat lijkt grondig, maar maakt het systeem star en inflexibel. Richt je beleid op kaders en principes. De praktische uitvoering leg je vast in processen, werkinstructies en tools.
Betrek je mensen – de sleutel tot informatiebeveiliging in de praktijk
Uiteindelijk valt of staat je ISMS met hoe mensen ermee omgaan. Organiseer korte kennissessies, laat zien waarom informatiebeveiliging belangrijk is, en maak het onderwerp laagdrempelig. Hoe begrijpelijker en toegankelijker je het maakt, hoe groter het effect.
Conclusie
Een ISMS dat werkt in de praktijk vraagt om duidelijke keuzes. Maak beleid concreet, integreer het in bestaande processen, wijs verantwoordelijkheden toe en blijf verbeteren. Alleen zo voorkom je dat je systeem een papieren realiteit blijft.
Wil je weten hoe CompliTrack jouw organisatie kan helpen bij het praktisch toepassen van een ISMS?
Ga dan naar onze contactpagina – we denken graag met je mee.
Geef een reactie